Sa vida pro sa pàtria...ma cale pàtria?

De Frantziscu Fenu

Ocannu, pro sos chent'annos dae s'incumintzu de sa prima gherra mundiale sa comuna de Tàtari cheret dare a sa brigata tataresa (151º e 152º regimento brigata meccanizzata Sassari) sa tzitadinàntzia onorària; custu pro su valore ammustrau cumbattende in s'Isonzo et in s'Asiago, mèritos connotos dae s'Istadu Italianu.

Ma sa brigata Tataresa it'at fatu pro sa Sardigna o pro sa tzitade de Tàtari?
S'ùnica resone chi identìficat custu regimentu de s'Esèrtzitu Italianu a sa Sardigna est su nùmene; ma da cada chi siet tempus una natzione chi connoschet impresas colonialistas at chircau de facher atzetare sa presèntzia de s'esèrtzitu dandeli nùmenes, innos e motos in limba locale in manera chi sas pessones credana chi cussu esèrtzitu est in carchi manera locale, gai etotu pro sa brigata Tàtari, chi at su nùmene de una tzitade sarda, un'innu in sardu e motos in sardu, gai chi sa zente credat chi s'esèrtzitu siet sardu, cando sardu no est.
Duncas sa pregunta est custa:
Proite dare sa tzitadinàntzia a unu corpu natzionale de s'Itàlia?
Non pesso chi bi nd'at su motivu chi s'esèrtzitu italianu depat èssere tzitadinu de una de sas prus mannas tzitades sardas, dae chi sa Sardigna est galu como unas de sas pacas colònias chi s'Istadu Italianu òcupat militarmente.

Sighi a lèghere

Sa Sartiglia in Streaming

Domìniga su 15 de Freàrgiu 2015 - dae sas 11:30 a sas 18:30

Martis su 17 de Freàrgiu 2015 - dae sas 11:30 a sas 18:30

Sighi a lèghere

Tesi in sardu? Nono!

de Lisandru Beccu

In s'universidade de Tàtari sunt semper de prus sos istudiantes chi cherent arrichire sa tesi issoro iscriende·la in sa limba materna, o in cada manera, in una de sas limbas faeddadas in Europa. Custas fainas sunt cunsideradas “normales” in totu sas universidades de de su continente betzu, ma fintzas in sas àteras de su mundu. In pagos, però, ischint chi custos sunt sèberos perigulosos, chi podent fintzas illonghiare sos tempos de làurea. Su problema naschet mescamente in sos dipartimentos sientìficos. A cantu paret calicunu est galu cumbintu chi su sardu non si podet impreare pro totu sas matèrias, ma custos sunt istereòtipos betzos e chene fundamentu lògicu. Su problema mannu est chi in s'ateneu turritanu, sas variedades linguìsticas non sunt cunsideradas richesas de promòvere.

Non si podet negare a nemos sa voluntade de iscrìere unu traballu in una o duas limbas prus de s'italianu. Sa realidade narat chi paritzos istudiantes andant a iscùdere sa conca contra unu muntone de problemas. Sunt peleas chi non lis cunsentit de fàghere su traballu chi disìgiant. S'Universidade de Tàtari no est istada galu in gradu de ispiegare su pro ite est chi unu istudiante non potzat fàghere una tesi bilìngue sardu-italianu. Nois una limba bi l'amus, pro ite non la podimus impreare? Mistèrios!

Una risposta nos la depent galu dare sos diretores de sos cursos de làurea, sos reladores e totu sos chi si ponent de traessu cando si faeddat de tesis in sardu. (Su Retore nou no ischimus galu comente la pensat, ma nos l'at a nàrrere chito).

A fàghere a rìere sas puddas si ponet finas su giassu web UniSS, chi, cunsentit de seberare sa limba in sa cale at a èssere iscrita sa tesi. Impare a italianu, frantzesu, inglesu, ispanniolu, tedescu e russu, b'est finas su portughesu e s'albanesu. Pro ite?

Pro ite in su mòdulu est marcada sa presèntzia de s'albanesu e de su portughesu? A custu puntu, tando, sas limbas ponimus·las totus!

In ue sunt su sardu, su gadduresu, su tataresu, s'aligheresu e su tabarchinu?

In s'Europa de sas minorias, sas universidades faghent de sa limba locale su poderiu issoro, bastat de pompiare a s'Ispagna ebbia, in ue sas universidades bascas, galitzianas e catalanas trasmitint sa didàtica in sa limba chi si faeddat in sos logos chi las pertocat.

In Sardigna s'universidade cantzellat sa cultura e sa limba, ruende in sa subalternidade mentale chi cheret su sardu impresonadu.

Non nos andat bene, cherimus abèrrere sas ispetzifitzidades nostras a s'Europa e a su mundu.

Sighi a lèghere