mercoledì 4 marzo 2015

de Arrigàrdhu Futta

In Sardhigna, da calchi annu ad abà, s’intendi ì l’aria lu prufummu (e fintzamenta lu fiagu, a sigunda di li passunagi) di lu ciambamentu; no sogu di siguru fabiddendi di unu ciambamentu a libellu isthitutzionari o purìtigu ma, più a presthu, di unu ciambamentu di mintariddai d’una perra di la sutzieddai sardha chi è pigliendi cussèntzia d’edda matessi e di li prubremi di l’ìsura.
Girendi in Sardhigna pa' festhi di bidda, manifisthaddi purìtighi o culthurari, atopi, cuntzerthi mei o anzeni, mi sogu avisthu chi in dugna logu (massimamenti ì lu Campidanu) so fiurendi assotzi, cumitaddi, mesi e mubimenti a difesa di unu bicuru di territòriu, di la linga sardha, di la culthura, di l’ambienti etc. Sogu isthaddu puru cumbiddaddu a sunà in “Sa Domu – studentato occupato” di Castheddu e àgiu agataddu unu logu lìbaru chi, umpari a lu “Pangea” di Porthu Torra, è prubendi a pienà lu bioddu culthurari chi l’amministhrazioni cumunari làssani a li giobani e nono.
Videndi in giru tutu chisthu “frimentu” mi sogu sùbiddu priguntaddu pa' gosa Sàssari, la me ziddai, cumenti à ammusthraddu in anni di muddìmini ginarari, no s’è postha a la ghia di chisthu ventu poburari chi è atrabissendi la Sardhigna da lu bàsciu.
Da dezi anni ad abà, daboi l’ “operazione Arcadia” chi à purthaddu in garera, sotu indàsgini e a prutzessu umbè di miridanti indipendentisthi e daboi 8 anni d’amministhrazioni di lu PD, parthiddu padronu di chistha ziddai, burghesu e fossi, lu più tziracu di li parthiddi Itariani; Sàssari è dibintadda una ziddai mudda. Tuti li tzirchureddi e tzilleri purìtighi chi v’èrani o àni ciambaddu cara o àni sarraddu, lu “collettivo studentesco” parèciu atibu ì li manifisthaddi tzitadini d’isthudianti s’è isgiolthu, fintzamenta la prisèntzia atiba di li mubimenti e parthiddi indipendentisthi in Sassari è cuasi iparidda, fora chi lu “Fronte indipendentista unidu”, “IRS” e "a Manca pro s'Indipendèntzia". Epuru, Sàssari, è sempri isthadda unu logu undi la risisthèntzia sardha di l’anni ’80 e ’90 di lu ‘900 à aciapaddu terra fèrthiri, a lu mancu ì li giòbani.
Cosa è ciambaddu in chisthi dezi anni? Cosa à purthaddu la giobintura sassaresa a immintigà dugna passioni purìtiga e sutziari? Cument’è naddu chisthu diserthu culthurari?
Lu fatu chi no vi sia più un atopu pa l’indipendentisthi sassaresi à purthaddu a la mancàntzia di ciambu di ginia, tzìrchuri cumenti l“Aggabachela” (primma vizinu ad “A manca pro s’indipendèntzia”) e lu “Governo provvisorio” (di IRS, abà tancaddu) àni garantiddu pa' anni chi la giobintura sassaresa, voi pa unu cuntzerthu, voi pa una manifisthadda culthurari, intrèssia a cuntatu cun ambienti purìtighi indipendentisthi, l’unighi chi fazìani mùsiga e culthura in manera poburari e diffarenti. La giobintura sassaresa d’abà, mancarri no sia tuta di cussì, no à unu logu averu difarenti pa' atupassi ì lu tempu libaru, achì, sigundu meni, no tzi si po aisità da pitzinni di trèdizi o dizasetti-dizott’anni d’abè una cussèntzia purìtiga foimmadda e tostha, chena primma assèssi avizinaddi in manera ricriatiba a ditimminaddi ambienti pa' daboi dibintà miridanti beddi e fati.
Lu PD daboi à fatu di chistha ziddai una ziddai burghesa; tutu li si pudia dì a Sàssari fora chi fùssia burghesa. In Sàssari si ripirègia chidd’aria di fatza trancuilliddai chi ammenta la sutzieddai di lu nord Amèriga, undì no v’è identiddai, no v’è pòburu, s’anda a danantzi achì si vibi fintza a candu no si mori, undì l’ommu è soru lu chi atzendi la machina di la frabbiga.
Lu PD sassaresu à ipugliaddu la ziddai di la so “sassaresiddai” agatèndisi abà una cumuniddai chi no si cumprendi bè in ca logu o tempu isthazi, undì tutu è frimmu e dugna fiara di risisthèntzia s’è, pianu pianu, isthudendi.
Fintzamenta a lu marchaddu è pruibiddu tzichirrià, tuti abemmu d’isthà muddi, achì si no arruinemmu lu cuntzerthu di jazz o di musiga cràssiga ì lu tiatru tzìvigu, risivaddu ad òmmini grassi accumpagnaddi da giòbani muglieri imprendaddi, cani d’isthègliu, linghi piati e li pidoci atzaddi chi s’arrègani innantu.
Iprupositamenti a Sàssari poi vidè la Sàssari “traditziunari” soru lu cuatòidizi d’aosthu mentri l’althri dì imbara avinatzadda drent’a calchi tzilleri di lu tzentru isthòrigu, acostha a murì, figiuradda in manera folkroriga e figliora d’unu passaddu chi mancumari è ischumparendi.
Candu in d’una ziddai mori la so ànima giòbana, di ciambamentu, d’ipinta vessu lu benidori cun cussèntzia purìtiga, sutziari e isthòriga umpari a l’anima vècia di chissi passoni chi, cuntendizi cosa èrami, tzi rigàrani la culthura traditziunari d’una comuniddai da ammusthrà dugna dì e no soru li di festha, la ziddai si po dì mortha e in Sàssari chistha è una cosa bona, achì la morthi è muddìmini e sirèntziu, lu chi piazi tantu a lu PD suberanu.



Agiuda·nos

Powered by Blogger.

Atividades coladas








FB in Sardu

Ischida

Artìculos apretziados